نام دیگر لذات واسطه کدام است؟
پویامگ؛ آیا تاکنون با خود اندیشیده اید که چرا گاهی لذتی را تجربه میکنیم که نه کاملاً جسمی است و نه چندان عقلانی؟ فلاسفه نام این نوع از لذت را “لذت واسطه” یا “لذت وهمی” گذاشتهاند. این دسته از لذت ها، به ظاهر خوشایندند، اما از نگاه فلسفی، جایگاه چندانی ندارند.
فلاسفهی اخلاق لذتها را به سه نوع تقسیم میکنند:
- لذات جسمی: مانند خوردن، نوشیدن، استراحت و لذت های حسی.
- لذات عقلی: مانند درک حقیقت، تأمل در مفاهیم بلند و رسیدن به آگاهی.
- لذات واسطه یا وهمی: این لذت ها حالتی بین جسم و عقل دارند. مثلا لذتی که از ستایش دیگران یا قدرت طلبی حاصل میشود. این لذت ها بیشتر بر پایه ی تخیل و تصور ذهنی انسان شکل میگیرند.
در نگاه فلاسفه، لذات وهمی گرچه ممکن است در ظاهر شیرین باشند، اما در مقایسه با لذات عقلی، بسیار حقیرند. به همین دلیل در دستور های اخلاقی فلسفی، انسان تشویق میشود که به جای پرداختن به لذت های زودگذر و توهمآمیز، دنبال لذت های پایدارتر، یعنی لذت های عقلی باشد.
جالب است بدانید که لذات واسطه گرچه در دسته ی لذات جسمی قرار نمی گیرند، اما فریبندگی آن ها میتواند انسان را از مسیر رشد درونی دور کند. در دنیایی که ما زندگی میکنیم، پر از نمود های این لذات است؛ از شبکه های اجتماعی گرفته تا رقابت های بی پایان برای شهرت و تأیید.